Przez środki publicznego transportu zbiorowego należy rozumieć środki transportu wykorzystywane w transporcie kolejowym lub drogowym, w przewozie o charakterze użyteczności publicznej, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2022, poz. 1343, z późn. zm.).
Zestawienie ulg przysługujących osobom niepełnosprawnym
w środkach publicznego transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego
| Lp. | Uprawnieni | Rodzaj ulgi |
| 1. | Przewodnik lub opiekun towarzyszący w podróży osobie niewidomej albo osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji (opiekun w wieku co najmniej 18 lat, przewodnik osoby niewidomej – min. 13 lat lub pies przewodnik). | ulga 95%, na podstawie biletów jednorazowych |
| 2. | Dzieci i młodzież dotknięte inwalidztwem lub niepełnosprawne (*) | ulga 78 %, na podstawie biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych |
| 3. | Jedno z rodziców lub opiekun dzieci i młodzieży dotkniętych inwalidztwem lub niepełnosprawnych (*) | ulga 78 %, na podstawie biletów jednorazowych |
| 4. | Osoby niewidome uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji | ulga 93% – pociągi osobowe i zwykła komunikacja autobusowa, poza tym – 51%; na podstawie biletów jednorazowych |
| 5. | Inne osoby niepełnosprawne niezdolne do samodzielnej egzystencji | ulga 49% – pociągi osobowe i zwykła komunikacja autobusowa, na podstawie biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych; poza tym – 37% |
| 6. | Osoby niewidome, jeśli nie są uznane za osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji | ulga 37 %, na podstawie biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych |
(*) Uprawnienie to obejmuje wyłącznie przejazd z miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej, placówki opiekuńczo-wychowawczej, placówki oświatowo-wychowawczej, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, specjalnego ośrodka wychowawczego, ośrodka umożliwiającego dzieciom i młodzieży spełnianie obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, ośrodka rehabilitacyjno-wychowawczego, domu pomocy społecznej, ośrodka wsparcia, zakładu opieki zdrowotnej, poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, a także na turnus rehabilitacyjny – i z powrotem.
Dokumenty poświadczające uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów
środkami transportu publicznego:
| Lp. | Uprawnieni | Dokumenty |
| 1. | Dzieci i młodzież dotknięte inwalidztwem lub niepełnosprawne |
Przy przejazdach do i z jednostek udzielających świadczeń zdrowotnych albo pomocy społecznej bądź organizujących turnusy rehabilitacyjne wraz z jednym z dokumentów, o których mowa w pkt 1) i 2) wymagane jest zaświadczenie określające odpowiednio: termin i miejsce badania, leczenia, konsultacji, zajęć rehabilitacyjnych, zajęć terapeutycznych albo pobytu w ośrodku wsparcia, domu pomocy społecznej lub na turnusie rehabilitacyjnym, potwierdzenie stawienia się na badania, konsultację, zajęcia rehabilitacyjne, zajęcia terapeutyczne. |
| 2. | Rodzice lub opiekunowie dzieci i młodzieży dotkniętej inwalidztwem lub niepełnosprawnej | Dokumenty dziecka określone powyżej – jeśli przejazd jest odbywany z dzieckiem. Zaświadczenie wydane przez przedszkole, szkołę, szkołę wyższą, ośrodek lub placówkę o charakterze oświatowym albo placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub zaświadczenie wydane przez placówkę zdrowotną, udzielającą pomocy społecznej, organizującą turnusy rehabilitacyjne – jeżeli przejazd jest odbywany po dziecko lub po jego odwiezieniu. |
| 3. | Osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji |
Dokumenty wymienione wyżej okazuje się wraz z dowodem osobistym lub innym dokumentem potwierdzającym tożsamość. |
| 4. | Osoby niewidome, które nie są uznane za osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji |
|
| 5. | Przewodnik towarzyszący w podróży osobie niewidomej lub opiekun osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji |
|
pełen wykaz uprawnień do ulgowych przejazdów koleją w komunikacji krajowej
Ulgi komunikacyjne na przejazdy środkami komunikacji miejskiej.
Ustawa o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego nie ma zastosowania do zasad obowiązujących w komunikacji miejskiej. Przewoźnicy komunikacji miejskiej stosują najczęściej zbliżone zasady udzielania uprawnień do przejazdów bezpłatnych i ulgowych dla osób niepełnosprawnych, jak te, które są stosowane w przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego. Zawsze jednak należy uzyskiwać szczegółowe informacje w tym zakresie u konkretnego przewoźnika.
Przykładowo: w Lublinie do bezpłatnych przejazdów środkami transportu miejskiego uprawnione są m.in. osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności wraz z opiekunem oraz osoby słabowidzące z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, zaś do przejazdów ulgowych – osoby niepełnosprawne z orzeczonym stopniem niepełnosprawności umiarkowanym lub lekkim (szczegóły).
W przypadku korzystania z uprawnień w tej dziedzinie przydatne jest posługiwanie się legitymacją osoby niepełnosprawnej wydaną przez powiatowy/miejski zespół ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności.
W komunikacji miejskiej na podstawie odrębnych przepisów ulgi przysługują inwalidom wojennym i wojskowym (przejazdy bezpłatne) oraz studentom (ulga 50%).