Ustawa dotyczy osób doświadczających trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się, zwanych tu „osobami uprawnionymi”, członków ich rodzin oraz osób mających stały lub bezpośredni kontakt z osobami uprawnionymi.
Terminem „osoba przybrana” określa się w ustawie osobę, która ukończyła 16 lat i została wybrana przez osobę uprawnioną w celu ułatwienia porozumienia z tą osobą i udzielenia jej pomocy w załatwieniu spraw w organach administracji publicznej, ratownictwie medycznym, podmiotach leczniczych, jednostkach Policji, Państwowej Straży Pożarnej i straży gminnych oraz jednostkach ochotniczych działających w tych obszarach, zwanych „podmiotami zobowiązanymi”.
Osoba uprawniona ma, na mocy ustawy, prawo do:
- skorzystania z pomocy osoby przybranej w kontaktach z podmiotami zobowiązanymi;
- umożliwienia jej korzystania z pomocy wybranego tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika, w kontaktach z podmiotami zobowiązanymi;
- dostępu, w kontaktach z administracją publiczną, z usług pozwalających na komunikowanie się, w szczególności takich jak:
- przesyłanie wiadomości tekstowych, w tym z wykorzystaniem wiadomości SMS, MMS lub komunikatorów internetowych,
- komunikację audiowizualną, w tym z wykorzystaniem komunikatorów internetowych,
- korzystanie z poczty elektronicznej,
- przesyłanie faksów,
- strony internetowe spełniające standardy dostępności dla osób niepełnosprawnych;
- korzystania, na zasadach określonych w ustawie, z udostępnionych przez organ administracji publicznej usług tłumacza polskiego języka migowego (PJM), systemu językowo-migowego (SJM) lub sposobów komunikowania się osób głuchoniewidomych (SKOGN); świadczenie jest bezpłatne dla osoby uprawnionej, będącej osobą niepełnosprawną;
- korzystania z wybranej przez siebie formy szkolenia języka polskiego, polskiego języka
migowego (PJM), systemu językowo-migowego (SJM), sposobu komunikowania się osób głuchoniewidomych (SKOGN) lub tłumacza-przewodnika; z wybranej przez siebie formy szkolenia PJM, SJM, SKOGN lub tłumacza-przewodnika mogą także korzystać członkowie rodziny osoby uprawnionej oraz osoby mające stały lub bezpośredni kontakt z osobą uprawnioną.
Szkolenie to może – na wniosek osoby zainteresowanej – być dofinansowane ze środków PFRON w wysokości nie wyższej niż 20% przeciętnego wynagrodzenia. Osoba uprawniona, członek jej rodziny lub osoba mająca stały lub bezpośredni kontakt z osobą uprawnioną, składają wniosek o dofinansowanie kosztów szkolenia do oddziału PFRON właściwego ze względu na miejsce ich zamieszkania. Wniosek można złożyć w formie papierowej lub elektronicznej. Wzory wniosków dla poszczególnych grup osób określają załączniki do rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej.
Dofinansowanie wynosi: dla osoby uprawnionej – nie więcej niż 95% kosztów szkolenia, zaś dla członka rodziny osoby uprawnionej oraz osoby mającej z nią stały lub bezpośredni kontakt – nie więcej niż 90% kosztów szkolenia.